's-Hertogenbosch

De Monumenten

       

De Gelderse roos "De Gelderse Roos". In 't jaar 1624 vermeld als Logement. (v. Lanschot, woonhuis)        De Pijnappel "De Pijnappel" anno 1607. Anderhalve eeuw geleden een apotheek. (M. L. v. Bergen)       De Zij spek "De Zij Spek". In 1850 Postkantoor. De gang van dit pand was vroeger kerkstraatje. (v. Lanschot, kantoor) De drie herbouwde panden van de van Lanschotbank Hoge Steenweg 29.         Pand Molenstraat 16 - 18 Het pand is een gerestaureerd 18e eeuws koetshuis met koetsierswoning. De grote inrijpoort, hooizolder en hijsluik herinneren hier nog aan. Tussen 1512 en 1528 moet de overkluizing tot stand zijn gekomen. In 1676 is de toog ingestort en vervolgens vernieuwd. Was vroeger eigendom van de Abdij van Trudo in Sint-Truiden.            De zwarte arend (Markt 11) Bestaat eigenlijk uit twee panden "De Swarte Aer" uit 1579 en "De Witte Arend" uit 1610. In de jaren 50 was het een militair tehuis. De zinken zwarte arend die in 1863 op de gevel werd geplaatst, staat nu in de tuin van het pand Peperstraat 15 (De Wereld sociëteitsgebouw). In maart 1997 is een kunststof arend op het dak geplaatst ter vervanging van de oorspronkelijke. Het pand heeft een volgestorte voorkelder.            De Drij Hamerkens (Hinthamerstraat 57) Het heeft deze naam sedert 1881. Het pand stamt uit 1580. Huis met bakstenen trapgevel met natuurstenen waterlijsten en andere sierdelen, overhoekse hoek- en toppinakels. Op de verdieping zijn korfbogige vensternissen met driepas in het boogveld. Vormde tot 1613 een geheel met "De Gulden Schoen" Hinthamerstraat 55. Heette daarna eerst "De Gulden Eegt" ook wel "De Gulden Egge".     De Gulden Schoen (Hinthamerstraat 55) Heette eind 18e eeuw al zo. Gebouwd midden 18e eeuw. Barok Lodewijk XV. Brabantse rocaille. Gevel met vlakke hoekuitmetselingen en vooruitspringende middenpartij met rijk omlijst verdiepingsvenster. Kroonlijst met consoles.         De Werelt (Markt 12) "De Werelt", Een gesneden aardbol nog in 't bovenlicht. Dit huis wordt reeds vernoemd in 1598, bij de grootsche uitvaartdienst, die de stad deed houden voor Koning Philips II. Men leest, dat van het voetvolk, hetwelk met zwartbekleede trommen en averechts onder den arm gedragen geweren aan

de stoet deel nam, drie rotten zich na afloop weer voor het huis De Wereld moesten opstellen.     De Vergulde roos van jericho (Markt 14) Vroegere naam van een deel van het pand op de markt, Anno 1623. Het andere deel heette "Cloofhoot". Nu heet het "Tijl Uylenspiegel".     De Roodenburg (Markt 73) Dit kasteel, en waarschijnlijk ook de naam (naar de steenkleur), zijn beide schier zoo oud als de stad zelve. Het werd bewoond door Henrick Beckerdijn, die een afstammeling zou wezen van Karel de Groote! Roodenburg en De Moriaen betwistten elkander het recht op de tusschen liggende "Tolbrug". Vandaar een groote vijandschap. De verzoening der Edelen werd later, jaren lang, door de Burgers herdacht met een hanengevecht. Roodenburg was voor 3 à 4 eeuwen de schatkamer der stad. In de 15e eeuw was het een brouwerij, daarna een gevangenis, in de 19e eeuw woonkazerne. In 1910 gesloopt en vernieuwd. In het depot van het museum liggen nog bouw-

fragmenten die gered zijn bij de sloop in 1910. Vroeger heeft tegen de voorgevel een pothuis gestaan. In de zijgevel zit een tegeltableau van Hertog Hendrik, de stichter van de stad. Het is gemaakt door Dorus Hermsen in opdracht van de Verzekeringsmaatschappij " De Grote Bossche van 1838".

voorgevel. Tegen de linker zijmuur bevinden zich op de tussenverdieping nog fragmenten van een muurschilderingen uit verschillende perioden. Het oudste dateert uit 1500. Het stelt een kruisdragende Christus voor.